In juni worden miljoenen kiezers in 25 verschillende Europese landen opgeroepen om het Europese Parlement te kiezen. Ogenschijnlijk zijn er kandidaten te over – conservatieven, liberalen, sociaal-democraten, centrum-rechts, centrum-links, nationalisten, racisten, fascisten, ex-communisten, trotskisten en andere, zich voor socialist uitgevende linksen. In feite staan ze echter alle voor het behoud, in de een of andere vorm, van het kapitalistische stelsel van privé- of staatseigendom en productie om het gewin.
Eventuele onderlinge verschillen gaan over de toepassing van dit systeem. Sommige willen meer staatsinterventie, andere minder, maar geen enkele wil buiten het lonen-prijzen-winstsysteem treden. Alle willen doorgaan met produceren voor de markt, kopen en verkopen, geld, en werken voor loon. Geen – inclusief de zogenaamde socialisten – staan voor socialisme in de oorspronkelijke betekenis van een maatschappij van gemeenschappelijk eigendom en democratische controle, met productie voor gebruik in plaats van winst en geldloze distributie volgens het beginsel “van elk naar kunnen, voor elk naar behoefte”.
Wat is er verkeerd aan kapitalisme
U vraagt zich misschien af wat er verkeerd is aan kapitalisme. Wat er verkeerd is aan kapitalisme, is dat het gebaseerd is op klasseprivilege en uitbuiting. De middelen van de vermogensproductie – de middelen waar de maatschappij op overleeft – vormen het monopolie van een geringe minderheid van de bevolking, al dan niet rechtstreeks via de Staat, met het gevolg dat wij onze arbeidscapaciteit moeten verkwanselen voor een loon of salaris dat nooit gelijke tred kan houden met de waarde van onze productie – er zou anders geen sprake zijn van winst, de bron van het bevoorrechte inkomen en het allesoverheersende doel van productie naar het kapitalistisch model.
Wat er verkeerd is aan het kapitalisme is dat de concurrentiestrijd om winst uitmondt in tempoversnelling, stress en werkonveiligheid, in milieuschade, in oorlog en verspilling gepaard aan oorlogsvoorbereiding via bewapeningswedloop.
Kapitalisme kan alleen maar werken op de bekende manier – als een winstleverend systeem dat winst boven alles stelt – en laat zich niet zodanig hervormen dat het op enige andere manier functioneert. Daarom leiden wisselende regeringen niet tot verandering. Regeringen, wat hun politieke kleur ook zij, kunnen de economische wetten van het kaptitalisme niet veranderen. Het tegenovergestelde is het geval. Ze moeten deze wetten wel toepassen, zoals we talloze malen hebben geconstateerd wanneer regeringen, verkozen op een belofte tot hervorming van het kapitalisme in het belang van elkeen, uiteindelijk lonen, staatsprofijt en overheidsdiensten ter bescherming van de winst onder druk hebben gezet. Het lijdt geen twijfel dat in bepaalde gevallen de leden van deze regeringen – zoals sommige van deze verkiezingskandidaten – volstrekt oprecht waren. Daar gaat het echter niet om. Het is geen kwestie van wat zij willen, maar van wat zij kunnen – of liever niet kunnen – bereiken in het kader van het winststreven.
Het kapitalisme kan eenvoudigweg niet zodanig worden hervormd dat het in het belang van de meerderheid van loon- en salaristrekkenden werkt. Daarom zeggen wij, in de Wereld-socialismebeweging, dat werkers zich moeten organiseren om er een einde aan te maken, en niet om te proberen het te hervormen.
Socialisme is niet geprobeerd
Maar is socialisme niet beproefd en onwerkzaam bevonden? Zeker niet. Wat is geprobeerd en in Rusland en Oost-Europa heeft gefaald was geen socialisme, maar staatskapitalisme onder de alleenheerschappij van een enkele politieke partij. Wat zich in deze landen heeft voorgedaan heeft niet bewezen dat het socialisme niet kan werken, maar dat zelfs de meest meedogenloze politieke dictatuur het kapitalisme niet in het belang van de meerdeheid kan doen werken – het economische stelsel in Rusland is immers steeds gegrond geweest op kapitalistische beginselen: goederen en diensten werden geproduceerd voor de verkoop en men diende zijn arbeidscapacitiet te verkopen voor een loon om aan geld te komen en in zijn levensbehoeften te kunnen voorzien. Weliswaar was er in wezen maar één grote werkgever, de Staat, maar evenals in het geval van privé werkgevers in het Westen werd er gestreefd naar winst, waaruit de bevoorrechte nomenklatura die de Staat in handen had, zich kon onderhouden.
Wij herhalen het: werkelijk socialisme is iets totaal anders. Het is een wereld zonder grenzen, zonder bewapende Staten, zonder bevoorrechte klassen, waar de hulpbronnen van de Aarde de gemeenschappelijke erfenis van alle mensen ter wereld zijn geworden en ten profijte van eenieder worden aangewend. Dit is het enige kader waarbinnen de problemen waarmee de mensheid in het algemeen en de werkende klasse in het bijzonder worden geconfronteerd – werkdruk, ontoereikende overheidsdiensten, oorlog en oorlogsdreiging, milieuafbraak, wereldhonger en al de rest – kunnen worden opgelost. Daarom is het streven naar dit doel uiteindelijk de enige opbouwende en waardevolle politieke activiteit.
Hoe stemmen?
Het is niet aan ons, u te vertellen hoe u moet stemmen. Als u geen alternatief voor het kapitalisme bespeurt, zult u ongetwijfeld voor de een of andere kapitalistische politicus in de aanbieding stemmen. Als u socialisme wenst, en aangezien er geen socialistische kandidaten bij deze verkiezing aantreden – hopelijk zal dit bij een volgende gelegenheid wel het geval zijn – kunt u dat aangeven door “WERELDSOCIALISME” dwars over uw stembiljet te schrijven. Nog belangrijker is, dat we u willen aansporen om contact met ons op te nemen op spgb@worldsocialism.org of op 52 Clapham High Street, London, SW4 7UN, Great Britain, waar u meer over het alternatief voor het kapitalisme te weten kunt komen. U kunt ook nadere gegevens over ons vinden op www.worldsocialism.org.
Graag ontvang ik nadere informatie
Naam ………………………………….